Spółka cicha jest bardzo ciekawą i nietypową formą występującą w działalności gospodarczej, która mimo posiadania w nazwie słowa spółka, nie jest z punktu widzenia prawnego spółką. Jak wygląda jej założenie? Czym tak właściwie jest spółka cicha i jakie są zasady jej funkcjonowania? W poniższym artykule zebraliśmy najważniejsze informacje na ten temat.
Czym jest spółka cicha?
Obecnie spółka cicha nie jest uregulowana żadnym przepisem i uznawana jest za umowę nienazwaną. Oznacza to, że nie jest to żaden odrębny podmiot działalności gospodarczej tak jak na przykład handlowa spółka osobowa.
Podstawą prawną, która pozwala na funkcjonowanie tego rodzaju działalności, jest art. 353 Kodeksu cywilnego, który dotyczy swobody zawierania umów.
Mówi on, że Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Spółka cicha funkcjonuje jako nienazwana prawnie umowa pomiędzy dwoma podmiotami (mogą być to zarówno osoby fizyczne, jak i prawne oraz spółka osobowa), gdzie jedna ze stron jest przedsiębiorcą, czyli tak zwanym wspólnikiem jawnym. Druga osoba w spółce nosi nazwę cichego wspólnika.
Cichy wspólnik – kim jest?
Chichy wspólnik jest swego rodzaju inwestorem, który wnosi dany wkład do spółki, jednak w zamian za to nie uzyskuje żadnego udziału.
Jego dane nie pojawiają się w żadnym rejestrze – ani CEiDG, ani Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. W związku z tym wspólnik cichy nie ma żadnego wpływu na przedsiębiorstwo, dla którego jest wspólnikiem, nie reprezentuje przedsiębiorstwa w żaden sposób i nie ponosi odpowiedzialności za działania podmiotu głównego cichej spółki.
Jedyna powiedzialność za spółkę cichą ciąży w pełni na przedsiębiorcy – wspólniku jawnym. Główne ryzyko, jakie podejmuje cichy wspólnik, wchodząc w taki rodzaj spółki, jest ewentualna utrata wniesionego do przedsiębiorstwa wkładu.
Jeżeli cichy wspólnik uzyskuje dochody dzięki byciu w spółce, podlegają one opodatkowaniu. Jednak należy tutaj zaznaczyć, że nie są to dochody z działalności gospodarczej, tylko przychody z kapitałów pieniężnych.
Jak założyć spółkę cichą?
Założenie spółki cichej jest bardzo proste i w dużym stopniu przypomina zakładanie zwykłej działalności gospodarczej, jaką jest na przykład spółka osobowa.
Pierwszym krokiem, który należy podjąć, chcąc założyć spółkę cichą, jest rejestracja działalności gospodarczej. Można tego dokonać jedynie z ramienia wspólnika jawnego. Jeżeli osoba ta jest już przedsiębiorcą, krok ten jest pomijany – oficjalna działalność będzie się odbywała na istniejącą już spółkę.
Mając już oficjalnie zarejestrowaną działalność, czas na zawarcie umowy spółki cichej między wspólnikami.
Niestety, żadne przepisy nie regulują tego, jak dokładnie powinna wyglądać taka umowa.
Należy w niej przede wszystkim określić prawa i obowiązki poszczególnych wspólników – jawnego i cichego.
Kolejnym krokiem jest wniesienie określonego w umowie wkładu przez wspólnika cichego, czyli innymi słowy przeniesienie własności określonego w umowie wkładu na wspólnika jawnego.
Teraz wspólnik jawny może wykonywać daną działalność gospodarczą jako spółka cicha, jednak podczas wykonywania działań prawnych i różnego typu rozliczeń, wspólnik jawny działa pod szyldem swojej działalności, nawet jeśli w umowie zostało zapisane i nazwane inaczej. Mając na względzie poufny charakter spółki cichej, nie jest ona rejestrowana ani ewidencjonowana. Nie posiada numeru NIP oraz REGON. Wiążąca jest jedynie umowa między wspólnikami.